سلول بنیادی چیست؟

سلول‌های بنیادی، یکی از بنیادی‌ترین و مهم‌ترین سلول‌های بدن انسان هستند که توانایی تبدیل شدن به انواع مختلفی از سلول‌ها را دارند. این سلول‌ها می‌توانند از سلول‌های ماهیچه‌ای گرفته تا سلول‌های مغزی را شامل شوند. در برخی موارد، آن‌ها همچنین می‌توانند بافت‌های آسیب‌دیده را ترمیم کنند. محققان معتقدند که روزی ممکن است از درمان‌های مبتنی بر سلول‌های بنیادی برای درمان بیماری‌های جدی مانند ناتوانی حرکتی و آلزایمر استفاده شود.

ویژگی‌های اصلی سلول بنیادی

سلول‌های بنیادی دارای دو ویژگی منحصربه‌فرد هستند که آن‌ها را از سایر سلول‌های بدن متمایز می‌کند:

خودنوزایی (Self-Renewal): توانایی تقسیم مداوم و تولید سلول‌های بنیادی جدید.

تمایز (Differentiation): توانایی تبدیل شدن به سلول‌های تخصصی مانند سلول‌های عصبی، عضلانی، خونی و غیره.

انواع سلول بنیادی

سلول‌های بنیادی بر اساس منبع استخراج، به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

۱. سلول‌های بنیادی جنینی (Embryonic Stem Cells)

این سلول‌ها از جنین‌های اولیه گرفته می‌شوند و قدرت تمایز بسیار بالایی دارند. آن‌ها می‌توانند تقریباً به هر نوع سلولی در بدن تبدیل شوند.

۲. سلول‌های بنیادی بالغ (Adult Stem Cells)

این سلول‌ها در بافت‌های مختلف بدن مانند مغز استخوان، مغز، پوست و کبد وجود دارند و نقش مهمی در بازسازی بافت آسیب‌دیده دارند.

سلول‌های بنیادی خونساز  

سلول‌های بنیادی خونساز، نوعی سلول ویژه هستند که عمدتاً در مغز استخوان یافت می‌شوند. این سلول‌ها توانایی تکثیر و تمایز به انواع مختلف سلول‌های خونی مانند گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها را دارند. آن‌ها نقش کلیدی در تداوم تولید سلول‌های خونی و حفظ عملکرد سیستم خون‌ساز بدن ایفا می‌کنند.

۳. سلول‌های بنیادی خون بند ناف (Cord Blood Stem Cells)

این سلول‌ها از خون بند ناف نوزاد استخراج می‌شوند و در درمان بیماری‌های خونی، ژنتیکی و متابولیک نقش حیاتی دارند.

کاربردهای سلول‌های بنیادی در پزشکی

در دنیای پزشکی نوین، پیوند سلول‌های بنیادی یک درمان مهم و منحصر به فرد برای بسیاری از بیماری‌ها از جمله درمان سرطان‌های خونی مانند لوسمی و لنفوم، درمان اختلالات ژنتیکی و متابولیک و … در نظر گرفته می‌شوند. 

چرا ذخیره سلول‌های بنیادی بند ناف مهم است؟

خون بند ناف نوزاد حاوی سلول‌های بنیادی خونساز است که پس از تولد نوزاد قابل جمع‌آوری است. این سلول‌ها به دلیل تطابق ژنتیکی بالا و قابلیت ذخیره‌سازی طولانی‌مدت، گزینه‌ای ایده‌آل برای پیوند و درمان‌های پیشرفته پزشکی محسوب می‌شوند و می‌توانند جان افراد زیادی را نجات دهند. برای بسیاری از بیماران در سراسر دنیا که بیماریشان منشا خونی داشته است، پیوند سلول‌های بنیادی بندناف نجات دهنده گزارش داده شده است.

برای ذخیره‌سازی خون بند ناف نوزادتان در مرکز جانان، همین امروز ثبت نام کنید.